Kahve

Kahve denildiğinde insanların aklına yüzyıllardır tüketilen bir içecek ifadesi gelir. Bu içeceğin hazırlanmasında kullanılan kahve ise kökboyasıgiller familyasından olan coffea cinsindeki bir ağacın meyvelerinin çekirdekleridir. Evet, kahve bir bitkinin çekirdekleridir. Bu çekirdekler belirli bir şekilde kavrulup, öğütülür ve sonrasında kullanılmaya hazır hale gelir.

Çok sayıda Coffea ağacı türü olmasına karşın, bunlardan sadece birkaçının ekonomik anlamda önemli olduğu söylenebilir. Söz konusu türlerden birisi Arabica iken, diğeri ise Robusta olarak bilinen türdür. Arabica, adından da anlaşılacağı gibi Arap dünyasında yetişen bir kahve türüdür. Günümüzde ise genellikle Latin Amerika’daki bazı bölgelerde yetişir. Diğer tür olan Robusta ise Afrika ve Madagaskar gibi bölgelerde yetiştirilir. Ayrıca söz konusu türlerin üretimlerinin Asya’nın bazı bölgelerinde yapıldığı da bilinmektedir.

Kahve bitkisi, doğal ortamında bırakıldığı zaman boyu 8-10 metreye kadar çıkabilir. Fakat üretim tekniklerinden dolayı bu bitkinin boyunun genellikle 2-3 metre civarına kadar çıkmasına izin verilir. Yaprakları sürekli yeşil olan söz konusu bitkinin yetişmesi için tropikal iklim, orta seviyede nem ve volkanik zemin gibi bir takım şartlar söz konusudur.

Kahvenin Tarihçesi (Kısa)

Günümüzde birçok toplumun kullandığı ve keyif alarak içtiği kahvenin nasıl bulunduğunu hiç merak ettiniz mi? Bu özel içecek nasıl oldu da bugünkü haline geldi? Bunun için kahvenin tarihçesini incelemeniz yeterli olacaktır.

Kahve ilk defa Etiyopya’daki bir çoban tarafından fark edilmiştir. Keçilerini otlatan çoban, keçilerinin sürekli uyuşuk olmasına rağmen, bir bitkiyi yedikten sonra canlandıklarını fark etmiştir. Bu bitkinin keçilere aşırı güç verdiğini düşünmüş ve söz konusu bitkiyi kendisi de denemek istemiştir. Bitkinin çekirdeklerini yiyen çoban da bunları çok beğenmiş ve bu olay keşişlerin kulağına kadar gitmiştir. En sonunda keşişlerde bu bitkiyi (kahve) denemeye karar vermiş ve kahve çekirdeklerini yemeye başlamışlardır. Fakat kahvenin tadını beğenmemişler ve bunları, orada yanan ateşin içine atmışlardır. Ateşte kavrulan kahvenin etrafa muhteşem bir koku yayması üzerine keşişler, kahveyi demlemeye karar vermişler ve günümüzdeki kahvenin ilk örneğinin ortaya çıkmasını sağlamışlardır. Burada bahsedilen olaylar milattan sonra 850 yılında gerçekleşmiştir.

Etiyopya’dan sonra M.S. 1000 yılında Yemen’e gelen kahve burada üretilmeye başlanmıştır. Osmanlı’nın Yemen’i ele geçirmesinden sonra Kanuni zamanında İstanbul’a gelen kahve, 1600’lü yıllarda ise Avrupa’ya geçmiştir. Daha sonra ise bütün dünyaya yayılmıştır.

Kahve Çeşitleri

Bir bitkinin çekirdekleri olan kahvenin günümüzde çok sayıda çeşidi vardır. Bu kadar fazla kahve çeşitleri oluşmasında, kahve için kullanılan çekirdeklerin türü, bunların nasıl kavrulduğu, öğütülmenin nasıl yapıldığı ve kahvenin nasıl hazırlandığı gibi bir takım unsurlar etkili olur. Günümüzde yoğun bir şekilde tercih edilen kahve türleri ve bunlara ilişkin genel özellikle aşağıda yer almaktadır.

·       Filtre Kahve (Öğütülmüş Kahve)

Özenle kavrulan kahve çekirdeklerinin öğütüldükten sonra bir filtreden geçen su yardımıyla demlenmesi ile hazırlanan kahveye, filtre kahve denir. Bu kahveye aynı zamanda öğütülmüş kahve ve damla kahve gibi isimler de verilmiştir. Günümüzde yoğun bir şekilde tercih edilen kahve türü olduğu söylenebilir. Filtre kahvenin hazırlanması için farklı ekipmanlardan yararlanılır. Söz konusu ekipmanlar, kullanılırken dikkat edilmesi gereken farklı hususlar vardır.

Burada esas olan kaliteli kahve çekirdeklerinin doğru bir şekilde kavrulması ve daha sonra da öğütülmesidir. Son aşamada ise su ile kahve bir filtre üzerinde demlenir ve daha sonra fincana damla damla dökülür. Kullanılan filtre sayesinde kahvenin içerisindeki acı yağlar ve tatlar, filtre kalır. Böylece ortaya çıkan ürün son derece yumuşak ve lezzetli olur.

Filtre kahvenin demlenmesi için French Press, Chemex, Hario V60, Filtre Kahve Makinası, Sifon, Aeropress ve American Press gibi farklı ekipmanlar kullanılır.

·       Çekirdek Kahve

Çekirdek kahve; adından da anlaşılacağı gibi çekirdek halinde olan kahvelere verilen isimdir. Kahve bitkisinin toplanan çekirdekleri, belli bir yoğunlukta kavrulduktan sonra paketlenmekte ve tüketicilere bu şekilde gönderilmektedir. Söz konusu ürünün tüketilmesi için ise öncelikle öğütülmesi gerekir. Madem tüketmek için öğütülmesi gerekiyor, neden öğütülmüş kahve yerini bunu alayım dediğinizi duyar gibiyiz. Bunun birçok nedeni var.

Çekirdek kahvenin hazırlanması için bunun belirli bir incelikte öğütülmesi gerekir. Bu öğütme işlemini elektronik aletlerle yapabileceğiniz gibi, manuel değirmen adı verilen aletlerle de yapabilirsiniz. Söz konusu durumda, kahve çekirdeklerinin öğütüldüklerindeki inceliklerini istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Bu durum, farklı kahve türleri hazırlamanıza imkan verir. Yani çekirdek kahve tercih ettiğinizde, kendi isteğinize bağlı olarak farklı türde kahveleri rahatlıkla hazırlayabilirsiniz. Bundan dolayı günümüzde çekirdek kahve ile uyumlu olan çok sayıda kahve makinesi vardır. Bunun haricinde demleme için kullanılan ekipmanlar da çekirdek kahveler için uygundur.

·       Kapsül Kahve (Pod Kahve)

Kahve hazırlamak, sanıldığı kadar kolay değildir. Öncelikle uygun incelikte çekilmesi, daha sonra da doğru bir şekilde demlenmesi gerekir. Bunların haricinde ise söz konusu işlemler için zaman ayrılması gerekir. Günümüzde iş yerinde ve diğer alanlarda kahve tüketiminin oldukça yoğun olduğu dikkate alınarak, kapsül kahve ya da pod kahve olarak bilinen seçenek geliştirilmiştir. Kapsül kahve; özel olarak hazırlanmış olan kahvenin tüketim aşamasına geçmeden önce kapsüle alınmasıdır. Dolayısıyla da kapsül kahve, hem istenen lezzeti hem de zaman tasarrufu sağlar.

Kapsül kahvelerin hazırlanması için özel olarak geliştirilen makineler vardır. Bu makinelere yeteri kadar suyun eklenmesi ve istenilen türdeki kahvenin kapsülünün yerleştirilmesi yeterlidir. Bu aşamadan sonra makine tarafından kahve hazırlanır. Böylece neredeyse hiç zaman kaybetmeden, istediğiniz kalitede bir kahve tüketme imkanı yakalamış olursunuz.

·       Instant Kahve (Granül Kahve)

Granül kahve ya da bilinen diğer ismiyle instant kahve, suda çözülme özelliği olan hazır kahvelere verilen isimlerdir. Bazı işlemlerden geçerek tüketicilere sunulur ve genellikle kalitesiz olan kahve çekirdeklerinden üretilir. Bundan dolayı daha ekonomiktir, ayrıca raf ömrü de fazladır. Bundan dolayı ilgili kahve türünün günümüzde daha fazla tercih edildiği bilinir. Bir diğer önemli husus ise ilgili kahve türünün son derece kolay ve hızlı bir şekilde hazırlanmasıdır.

Kahve Fiyatları

Uzun yıllardır tüketilen kahveler için ödenmesi gereken rakamı etkileyen çok sayıda faktör vardır. Yukarıda da yer aldığı gibi öncelikle farklı kahve türleri vardır. Bunların hazırlandığı kahve çekirdeklerinin kalitesi, çekirdeklerin nasıl kavrulduğu ve bunların hangi işlemler ile öğütüldüğü de dikkate alındığında, her kahvenin kendi içinde özel olduğu rahatlıkla anlaşılır. Bunun sonucunda ise ödenmesi gereken rakamlar da farklılık gösterir. Dolayısıyla kahve fiyatları ile ilgili net bir rakamdan bahsedilmesi mümkün değildir.

Kahve Makinaları

Kahve makinaları; kahvelerin hazırlanmasını sağlayan elektronik aletler şeklinde tanımlanabilir. Söz konusu makinelerin kendi içinde farklı türleri vardır ve bunlar, farklı türde kahveler için uygundur. Çalışma prensipleri genellikle aynıdır. Öncelikle kahve çekirdeklerini istenilen incelikte çeken makineler, daha sonra kahvenin özünü çıkarmak için yüksek basınç uygular. Sonunda ise kahvenin fincanlarda tüketime hazır hale gelmesini sağlar.

Kahve Demleme Yöntemleri

Kahve demleme yöntemleri, kaliteli kahve ile sıcak suyun bir araya getirilmesi ve kahvenin demlenmesinin sağlanması şeklinde özetlenebilir. Söz konusu işlem için farklı ekipmanlar kullanılır. Bunlar; French Press, Chemex, Hario V60, Filtre Kahve Makinası, Sifon, Aeropress ve American Press gibi farklı ekipmanlar olup, her birisinin çalışma prensibi farklıdır.